بررسی انواع رولر و خصوصیات آنها
رولر یا غلتک در دستگاه پلت
دو یا سه رولر در بخش داخلی شافت های ورودی دای و به صورت گریز از مرکز نصب شده اند که سطوح خارجی آنها با سطوح داخلی دای قابل تنظیم است. نکته مهم تنظیم در دستگاه پلت است. تنظیم درست و دقیق با حداکثر ظرفیت، حداقل فرسایش رولر و دای و حذف فشار های بیجا روی دستگاه پلت ارتباط دارد. غلتک ها با وارد کردن فشار به مش کاندیشن شده، آنها را به داخل منافذ دای هدایت کرده و شکل گیری مواد بصورت پلت یا کیوب انجام می شود.
رویه غلتک از نظر سختی، طرح و زبری به ۴ دسته تقسیم می شود :
الف- رویه جنس کربید تنگستن :
این سطوح ترکیبی از کربید تنگستن هستند که در زمینه رولر متصل شده اند. این طرح طولانی ترین زمان سایش را در بین سایر رولرها دارد. این غلتک ها دارای خصوصیات مقاومت- سایش عالی داشته و خاصیت انقباض آن متوسط تا بالا است. در زمان تنظیم رولر به مراقبت خاص نیاز داشته و نمی توان آن را در سطح دای تنظیم کرد چون به سرعت موجب تغییر شکل دای می شود.
ب- رویه های موج دار :
این نوع یکی از متداول ترین نوع رولرهای مورد استفاده است. دارای دو نوع موج با انتهای باز و انتهای بسته هستند که نوع بسته آن لغزش کمتری ایجاد می کند. بیشترین فایده این رویه، کشش جهت کاهش لغزش است بخصوص در زمانی که فرمول حاوی مواد نرم و ساینده باشد.
ج- رویه های کنگره ای و دندانه دار :
این رولر ها در سطح دارای دندانه هایی هستند که توسط خوراک پر شده و سطحی با اصطکاک زیاد ایجاد می کند. به نظرمی رسد این طرح خاص در صنعت مناسب باشند اما مقاومت در برابر سایش در آن کمتر از نوع موج دار است.
د- رویه هایی با شکاف های گرد:
این غلتک دارای سطوح شکاف دار به شکل سکه هستند که موجب بهبود خاصیت ساییدگی آن می شود. رویه های دندانه دار و شکاف دار تمایل به لغزش و شروع فرسایش دارند.
در شکل انواعی از رویه های مختلف غلتک را مشاهده می نمایید.
۱- شیار دار با انتهای باز
۲- شیاردار با انتهای بسته
۳- شیاردار مورب
۴- دارای شکاف گرد
۵- شیار دار به شکل تیغ ماهی
تنظیم غلتک
تنظیم صحیح غلتک بسیار مهم است . در حین عملیات باید به حفظ تعادل غلتک ها توجه داشت. برای جلوگیری از آسیب دای ، غلتک ها نباید با سطح دای تماس داشته باشند.
توجه: برای جلوگیری از ورود هرگونه مواد خارجی بخصوص فلزات به داخل دای، روزانه تمیز بودن مگنت را کنترل کنید. تمام بخش های دای و تجهیزات رولر باید در وضعیت نرمال تنظیم شده باشند. در صورت کوتاهی در تمیزی، نگهداری و گریس کاری، سایش و زنگ زدگی موجب استهلاک و عدم کارکرد مناسب بخش های متحرک خواهد شد .
در صورت بروز این مشکلات ، تنظیم غلتک کار دشواری خواهد بود. در صورت بروز سایش زیاد، آن قطعه باید عوض شود.
در دستگاه پلت، تنظیم رولر بیشترین اهمیت را دارد. اگر غلتک خیلی نزدیک به دای نصب شود موجب کاهش نرخ تولید، کاهش کیفیت و عمر مفید دای می شود. ولی اگر غلتک با فاصله زیاد از دای نصب شود لغزش در غلتک ایجاد شده و کاهش تولید و کاهش کیفیت محصول ایجاد می شود. فاصله باید به حدی باشد که رویه غلتک تماس کامل با سطح دای نداشته باشد.
روش تنظیم غلتک با استفاده از نوار باریک ( فقط در غلتک های موج دار و منفذ دار)
- دستگاه پلت را قفل کنید.
- مطمئن باشید لولای رولر، همه پیچ ها، بست ها و منافذ تمیز باشند و غلتک ها به آسانی بچرخند.
- سطح داخلی دای و سطح خارجی غلتک را تمیز کنید. مطمئن باشید تمام سطوح تمیز بوده و هیچگونه خوراک یا گردوغباری بین غلتک و دای وجود نداشته باشد.
- غلتک را در مقابل سطح فلزی دای به اندازه کافی محکم کنید. طوریکه با قرار گرفتن نوار باریک بین غلتک و دای، امکان حرکت و چرخش برای غلتک وجود نداشته باشد.
- سپس غلتک را تا اندازه ای شل کنید که فقط بتوان آنها را چرخاند.
- اگر غلتک همراه با نوار باریک به راحتی چرخید در این صورت غلتک را محکم کنید.
- این کار را برای غلتک های بعدی نیز انجام دهید.
- بعد از اینکه تمام غلتک ها به این روش تنظیم شدند تمام غلتک ها باید محکم و در صورت نیاز تنظیم شوند.
تنظیم غلتک با برچسب خوراک ( feed tag )
- دای را کاملاً تمیز کرده طوریکه هیچگونه خوراکی در سطح داخلی دای وجود نداشته باشد.
- برچسب را بین غلتک و دای قرار دهید. آهسته دستگاه را حرکت دهید تا برچسب بین دای و یک غلتک قرار گیرد.
نشانه های ایجاد شده را بررسی نمایید:
بدون علامت : غلتک بسیار شل است
برش در برچسب : غلتک بسیار سفت است.
فرورفتگی در برچسب : غلتک به درستی تنظیم شده است.
تنظیم فاصله رولر از دای:
در زمان نصب دای، توجه به فاصله لازم بین دای و رولر از موارد مهم و حساس در تولید پلت می باشد. فاصله معمول بین رولر و دای ۰.۱ تا ۰.۳ میلی متر است. اگرفاصله مناسب بین رولر و دای وجود داشته باشد در چرخش دای با سرعت پایین، رولر تنها به بخش بالای دای ضربه می زند. معمولاً در زمان استفاده از دای یا رولر جدید، باید فاصله بیشتری نسبت به حالت قدیم آن در نظر گرفت.
استفاده از دای هایی با چشمه های بزرگ، نسبت به دای هایی با چشمه های کوچک، فاصله بیشتری لازم است. همچنین در استفاده از اجزای خوراکی که به آسانی پلت می شوند نسبت به مواد سخت، فاصله بیشتری بین رولر و دای باید در نظر گرفت.
در زمان استفاده از دای های جدید با چشمه های کوچک، فاصله بیشتر موجب چرخش آسان تر و جلوگیری از لغزش پرس در دای می گردد.